Bernard Hammelburg | Bnr

De NAVO krijgt een nieuwe norm. In 2035 moeten landen 5 procent van hun BBP aan defensie uitgeven, waarvan 3,5 direct aan defensie. Maar deze top stond toch vooral in het teken van de ‘bromance’ tussen president Trump en NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte. Maar wat gaan we eigenlijk doen met al dat geld en hoe ziet de toekomst van het NAVO-bondgenootschap eruit? Om die vragen te beantwoorden roepen we de geopolitieke kopstukken van BNR weer bij elkaar voor een Alliantie! De geopolitieke kopstukken van BNR Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld en de Amerika Podcast Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden, oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en maker van Boekestijn & De Wijk Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de podcasts Make Europe Great Again en de BNR Perestrojkast See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bij wapenstilstanden vechten de vijanden nog wel eens even door. Dus dat Iran en Israël niet precies op de door Donald Trump gedecreteerde minuut de wapens lieten zwijgen was afschuwelijk voor de slachtoffers, maar het stilleggen van wapengeweld werkt niet altijd met een stopwatch. Trumps woede-uitval – they don’t know what the fuck they’re doing – was duidelijk een teken van onmacht.  Dat Israël en Iran eigenlijk helemaal nog niet wilden stoppen is vanuit strategisch perspectief te begrijpen. Zij wisten beide allang dat operatie ‘Midnight Hammer’, het Amerikaanse bombardement met de beruchte ‘bunker buster’-bommen, niet, zoals Trump beweerde, het totale Iraanse nucleaire programma had ‘vergruisd’. Sterker nog, de bommen zijn niet diep genoeg doorgedrongen en hebben de productieruimtes niet of nauwelijks beschadigd, hooguit de toegang. Een geheim rapport  van de Amerikaanse inlichtingendiensten, waar de New York Times de

Iran heeft een aanval uitgevoerd op een Amerikaanse militaire basis in Qatar. Het is een vergelding op de aanvallen die Amerika het afgelopen weekend heeft uitgevoerd op Iraanse nucleaire installaties. Iran zegt ook een Amerikaanse basis in Irak te hebben aangevallen, maar Irak spreekt dit tegen. Qatar meldt geen slachtoffers. Wel zegt het land het recht te hebben om te reageren. In deze extra uitzending praat Liesbeth Staats over deze nieuwe situatie met: - Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg - Tara Kenkhuis, correspondent in het Midden-Oosten - Jan Postma, correspondent in AmerikaSee omnystudio.com/listener for privacy information.

President Donald Trump meldt dat het Amerikaanse leger drie nucleaire installaties in Iran ‘succesvol’ heeft aangevallen. Het gaat om installaties in Fordo, Isfahan en Natanz. Daarmee hebben de Amerikanen zich expliciet gemengd in het conflict in het Midden-Oosten. Wat betekent deze aanval voor de escalatie in de regio en is onderhandelen nog mogelijk? In deze extra uitzending praat Bas van Werven met: - Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg - Tara Kenkhuis, correspondent in het Midden-Oosten - Arabist Jan Jaap de Ruiter- Europaverslaggever Geert Jan Hahn.  In politiek Den Haag zijn de reacties verdeeld. In deze uitzending hoor je ook: - Dilan Yesilgöz (VVD)- Kati Piri (GL-PvdA)- Jan Paternotte (D66)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Israël en Iran blijven elkaar bestoken met raketten. In Iran zorgt het ervoor dat de woede richting de ayatollahs verder wordt aangewakkerd, maar desondanks ligt een regime change niet voor de hand, denkt Arabist Jan Jaap de Ruiter. 'Het gaat de Iraniërs natuurlijk ook te ver om blij te zijn met de Israëlische aanvallen', denkt De Ruiter. Ook is er geen krachtige oppositie. 'Wat er nog van de Iraanse oppositie over is zit voornamelijk in het buitenland. En de oppositie in eigen land is keihard neergeslagen.' Ook denkt De Ruiter dat de dood van Khamenei er niet toe zal leiden dat er iets gaat veranderen. 'Er staat wel een opvolger klaar.' De grote vraag die boven de markt hangt is of Amerika zich gaat mengen in de oorlog. Trump hint erop dat hij dat nu niet van plan is. 'Maar het enige constante aan Trump is zijn grilligheid', aldus De Ruiter, die ook denkt dat de enige mogelijkheid voor Trump om geloofwaardig in te grijpen is om dat kort te doen, met direct daarna onderhandelingen. Luister ook

Door de Israëlisch-Iraanse oorlog worden Trump en Poetin een beetje in een hoek gedrukt die ze krampachtig hebben vermeden. Trump heeft het, door zijn steun aan Israël, voor het eerst aan de stok met de extreme MAGA-vleugel van zijn partij. Poetin is, na het verlies van Hezbollah en Syrië, ook het ernstig gehavende Iran kwijt als bondgenoot en steunpilaar.  Trump zit in een spagaat. Het is inmiddels duidelijk dat hij niet alleen het Israëlische aanvalsplan heeft gefiatteerd, maar ook dat zijn krijgsmacht helpt met het neerhalen van Iraanse raketten. Een grote meerderheid van de Amerikanen steunt dat, en dat geldt ook voor Republikeinse Congresleden. Zo wordt hij aangemoedigd door de invloedrijke, conservatieve senator Lindsey Graham, die Trump oproept er met gestrekt been in te gaan. Maar belangrijke MAGA-roeptoeters  als TV-presentator Tucker Carlson en het altijd luidruchtige Congreslid Marjorie-Taylor Greene spreken van ‘verraad’, omdat hij de kiezers had

Het kabinet mag dan gevallen zijn, de veiligheidssituatie in de wereld blijft onveranderd. Rusland houdt geen rekening met wat er in Den Haag gebeurt, en de oorlog in Oekraïne gaat gewoon door. Trump wil dat Europese landen 5% van hun begroting gaan besteden aan defensie. Krijgt Nederland zijn defensiebegroting op orde zonder missionair bestuur? Daarover D66-Kamerlid Jan Paternotte. En de klappen die Trump aan alle kant uitdeelt hebben een wat onverwacht effect: Canada voelt zich volgens Paternotte meer verbonden met de Europese defensie. En dus ... informeert Canada naar hoe dat allemaal werkt, met zo'n EU-toetreding. Canada ligt nou niet bepaald in Europa, maar, zegt Paternotte: 'Canada zou kandidaat-lidstaat van de EU moeten kunnen zijn'. Luister ook | Brekelmans wil hulp bedrijfsleven voor defensie-ambities: ‘Enorm veel kansen’ Juichend op de apenrots | Europa Update Waarom stonden er deze week vier mannen te juichen op de apenrots van Gibraltar? Door de Brexit is er jarenlang gesteggeld

In haar boek ‘De Crisiskaravaan’ beschrijft Linda Polman hoe NGO’s, hulporganisaties, het Rode Kruis, de VN en allerhande regeringen elkaar bij oorlogen, rampen en hongersnoden verdringen om de grootste en meest gezaghebbende donateur te worden. Als noodhulp een industrie was, was het de op vier na grootste ter wereld. Het mag dus niemand verbazen dat de crisiskaravaan ook in Gaza bij de poort staat, gefrustreerd door de Israëliërs die hen niet binnenlaten. Ze zijn dus heel boos dat Israël, met steun van Amerika en een evangelische groepering, een eigen hulporganisatie heeft opgezet, de Gaza Humanitarian Foundation, GHF . Die boosheid heeft verschillende redenen. Van de vier door GHF opgezette voedseldistributiepunten werden er prompt drie bestormd en geplunderd. Er gingen geruchten over steun van Amerikaanse huursoldaten ter bescherming, maar die waren er kennelijk niet. Het vermoeden bestaat dat de distributiepunten zo ver zijn dat de burgers die het erop wagen nie

Met ‘operatie Spinnenweb’ heeft Oekraïne Rusland een pijnlijke tik gegeven. Poetin gaat terugslaan, vertelde hij Donald Trump in een telefoongesprek. Te gast is onze Rusland-correspondent Joost Bosman. Hij vraagt zich af wat Poetin nog echt kan doen om wraak te nemen. Want hoeveel erger kan het nog worden voor Oekraïne? Lees ook | Veldkamp: ‘Gesprek Trump en Poetin kan eerste stap zijn naar vrede, maar Poetin blijft tegenwerken’ Europaverslaggever Geert Jan Hahn sprak met Eurocommissaris van defensie Andrius Kubilius en Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim over 'operatie Spinnenweb'. Zij zijn vol bewondering over de Oekraïense aanval. Maar maken zich toch ook zorgen, want zijn Nederland en Europa wel voorbereid op dit soort droneaanvallen?  Luister ook | Spinnenweb en de nitwits  Zuid Korea heeft nu echt een nieuwe president Na het uitroepen van de staat van beleg, het afzetten van president Yoon en benoeming van meerdere interim-presidenten heeft Zui

Of het demissionaire kabinet de knoop mag doorhakken over de stationering van 17 F-35 gevechtsvliegtuigen op Lelystad Airport moet nog blijken, maar eigenlijk kan dat niet zonder dat er ook bom- en dronebestendige hangars komen. Dat geldt trouwens ook voor Leeuwarden en Volkel, waar al 32 toestellen staan. Sinds de Oekraïense aanval op de Russische luchtmacht, is duidelijk dat geparkeerde vliegtuigen een kwetsbaar doelwit zijn. De New York Times maakte een aardig sommetje: de vernielde Russische vliegtuigen hebben 100 miljoen dollar per stuk gekost. De drones waarmee ze zijn vernietigd hadden een prijskaartje van 600 dollar per stuk. De prijs van een F-35 ligt ook rond 100 miljoen dollar, en ze staan er net zo onbeschermd bij als de Russische toestellen. Oekraïne heeft ook laten zien dat afstand geen belemmering hoeft te zijn. Voor ‘Operatie Spinnenweb’  werden de spotgoedkope drones gelanceerd vanuit schuurtjes die door handlangers met vrachtauto’s duizenden ki

Hoe hard president Trump het ook probeert. Poetin is niet aan tafel te krijgen, sterker nog hij voert de aanvallen op Oekraïne alleen maar verder op. Het laat zien dat Poetin wil vrede wil, maar alleen op zijn voorwaarden. Dat stelt Hubert Smeets, medeoprichter van het platform Raam op Rusland en columnist voor NRC in deze speciale uitzending van BNR De Wereld. Luister ook | Trump heeft nog geen enkele oorlog opgelost Tijdens de NAVO-top in Den Haag zal er waarschijnlijk geen NAVO-Oekraïne-raad plaatsvinden. Dit was op voorgaande toppen wel het geval. 'Als Zelensky in het zijkamertje moet zitten is dat wel een nederlaag voor Europa', aldus Smeets. Een nieuw marshallplan Duidelijk is dat de situatie voor de Oekraïners steeds nijpender wordt. Om Oekraïne er weer echt bovenop te helpen moeten de Europese landen met een Marshallplan komen vindt Smeets, verwijzend naar het Amerikaanse plan voor Europa na de Tweede Wereldoorlog.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Twee dingen gaan de komende maanden gebeuren: een deel van de NAVO-landen haalt de 2 procentnorm niet (laat staan 3,5 procent), en Poetin stopt niet met het opvoeren van zijn strijd tegen Oekraïne. Poetin wil winnen, niet onderhandelen. Eerst die NAVO-bijdrage. Daar doen we allemaal heel opgewonden over, zeker na de voorzet van secretaris-generaal Mark Rutte, die in de vorm van een geveinsde verspreking het streefgetal van 5 procent liet vallen. Maar we weten dat het een slag in de lucht is. België, bijvoorbeeld, zegt het geld simpelweg niet te hebben. Of dat ook geldt voor bijvoorbeeld Spanje, Slovenië, Italië, Portugal en Canada is de vraag, maar die zitten allemaal nog ver onder de 2 procent. Maar ook als alle 33 NAVO-lidstaten aan de strengste norm willen voldoen, weten we dat ze daar nog tot ver na Trumps ambtstermijn mee bezig zijn, en vergeten we de vraag te stellen wat we dan precies hebben bereikt, zeker op de korte termijn. Bewapening is vooral bedoeld als afschrikking, en a

De druk op Israël om de bombardementen op Gaza te stoppen en meer hulp toe te laten in het gebied neemt steeds verder toe. Toch lijkt Israël geen stap terug te willen nemen. Ondertussen beginnen steeds meer instanties, waaronder de VN, het woord genocide te gebruiken voor de situatie in Gaza. Te gast is Robert Serry, voormalig VN-gezant voor het vredesproces in het Midden-Oosten.  ‘Er is geen twijfel over oorlogsmisdaden van Israël", stelt Serry. 'Wat we zien is disproportioneel geweld, maar of dit genocide is, staat voor mij niet vast'. Luister ook | Debatterend Europa maakt geen indruk in Israël  In de eerste persconferentie in vijf maanden zegt Netanyahu dat de gedwongen verplaatsing van Palestijnen uit de Gazastrook een voorwaarde voor het einde van de oorlog. Hij herhaalt daarmee het standpunt van Trump uit februari. Maar hoe essentieel is dit voor een oplossing? ‘Zonder het probleem Hamas op te lossen, komt er geen einde aan de oorlog', zegt Serry.  &n

Tijdens zijn bezoek aan Qatar heeft Donald Trump een deal gesloten voor de verkoop van 160 Boeing 777 en 787 toestellen. Een order van 200 miljard dollar, de grootste uit de geschiedenis van de vliegtuigbouwer. Wat Qatar Airways, dat al een vloot van 250 vliegtuigen heeft, ermee wil nog een raadsel. Maar de mega-deal zet de gift van een Boeing-747-800 door de Emir aan Donald Trump, als nieuwe Air Force One, een beetje in de schaduw.  Dat is jammer, want achter die gift schuilt een best grappig verhaal. Het gaat om een van twaalf superluxe privéjets van de koninklijke familie. Deze vliegende villa werd in 2012 gekocht, en staat sinds 2020 te koop, al heeft het twee jaar geregistreerd gestaan bij Global Jet Isle of Man, een verhuurbedrijf van ’s werelds aller-chicste vliegtuigen. De royals kunnen het toestel aan de straatstenen niet kwijt , want niemand wil nog een viermotorige benzineslurper van deze omvang, nu de markt wordt gedomineerd door veel zuiniger en stillere 2-motorige toe

Verkiezingen in 3 landen die lid zijn van de EU en de NAVO, de grootste drone-aanval op Kyiv sinds het begin van de Russische oorlog en Donald Trump die vandaag belt met Vladimir Poetin - en daarna ook met Zelensky. Hoe Europa en de NAVO ervoor staan, bespreken Bernard Hammelburg en Geert Jan Hahn in De Ochtendspits bij Bas van Werven.See omnystudio.com/listener for privacy information.

President Poetin blijft weg uit Istanbul en weigert dus in gesprek te gaan met president Zelensky. Een oplossing voor de oorlog is ver weg, maar dat vindt Poetin niet erg. ‘Zolang de oorlog loopt zit Poetin goed', zegt Gijs Kessler, senior onderzoeker bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en schrijver van het boek ‘Rusland - land dat anders wil zijn'. Luister ook | 'Oorlogsdreiging tussen India en Pakistan is serieus' Kessler plaatst wel een kanttekening, want hoewel de economie nog redelijk goed draait doemt er wel een probleem op. ‘De Russische overheidsuitgaven zijn enorm. Dat veroorzaakt een schuldenberg en dat is een probleem. De situatie is precair’. Mede daarom denkt Kessler dat Poetin geen andere oorlog wil beginnen. 'Poetin is er niet op uit om meerdere landen aan te vallen. Het gaat om invloedssfeer: achtertuinimperialisme.' Lees ook | Zelensky naar Turkije, Poetin blijft thuis, 'Zelensky heeft gebluft, wist dat Poetin niet zou komen' De Westerse liberale

Wat bij het bezoek van Donald Trump aan het Midden-Oosten het meest opvalt is wat hij níet doet: hij slaat Israël over. Het is een bewuste keuze, die niet over het land of volk gaat, maar over Bibi Netanyahu, aan wie Trump opnieuw een keiharde linkse directe uitdeelt. Die kwam net zo hard aan als de met succes beloonde poging die Trump deed om de Amerikaans-Israëlische gijzelaar Edan Alexander te bevrijden. Door rechtstreekse onderhandelingen met Hamas. De rest van de gijzelaars zit nog vast. Aan vreugde over de terugkeer van Alexander ontbrak het in Israël zeker niet. Maar de overgrote meerderheid van het Israëlische volk is razend op Bibi. Dat die het zo ver heeft laten komen dat Trump hem openlijk negeert en dat, buiten Bibi om, één gijzelaar werd bevrijd en de rest niet, is een genadeloze schoffering door Trump van de Israëlische premier. Dit ondanks de sussende commentaren van Trumps medewerkers.  De hervatting van de oorlog tegen Hamas, het voornem

Het conflict tussen India en Pakistan in de regio Kashmir loopt verder op. Na een aanslag in het Indiase deel van Kashmir sloeg India terug en nu zijn er raketbeschietingen over en weer. Maar dit conflict bestaat al sinds de onafhankelijkheid van Brits-Indië. Te gast is Wilma van der Maten, correspondent vanuit Pakistan. Luister ook | 'Oekraïense mineralendeal laat zien dat we de VS niet kwijt zijn' Volgens Van der Maten wordt de dreiging op een nieuwe oorlog nu echt 'serieus'. Het heeft volgens haar ook te maken met de rol die president Modi in India speelt. Zijn Hindoenationalistische koers brengt moslims in het nauw. Toch blijft Modi een graag geziene gast in het Westen en doen we uit geopolitieke overwegingen flink zaken met India. Luister ook | Mercron: Merz en Macron als Europa's nieuwste maatjes - 7 mei 2025 Friedrich Merz begint met een flinke deuk aan kanselierschap Friedrich Merz is begonnen als bondskanselier van Duitsland. Maar meteen kreeg hij een flinke tik te verwerken. Merz werd in e

Hoewel de berichten en speculaties over een bestand in Oekraïne koppig standhouden, is er weinig reden tot optimisme. Het meest deprimerende bericht is een berekening van het enorme aantal doden aan Russische kant – niet alleen triest voor de gesneuvelde soldaten en hun nabestaanden, maar voor het uitzicht op een wapenstilstand. Als Vladimir Poetin, zelfs met zulke enorme verliezen, geen serieus signaal geeft te willen onderhandelen, is een spoedig einde van de oorlog een illusie. De BBC zette wat getallen op een rijtje. In 2024, het bloedigste jaar sinds het begin van de oorlog, sneuvelden 45.287 Russen bij de verovering van 4.168 vierkante kilometer Oekraïens grondgebied – minder dan de provincie Gelderland. Omgerekend in territoriale winst kwam dat neer op 27 doden per veroverde kilometer . Van 107.000 Russische soldaten die sinds de invasie van februari 2022 omkwamen is de naam bekend. Het totale aantal is aanmerkelijk hoger: volgens de BBC tussen 172.000 en 237.000 man.&nb

De mineralendeal tussen Amerika en Oekraïne is na lang onderhandelen eindelijk ondertekend. Volgens Ron Keller, oud-ambassadeur in onder meer Oekraïne en Rusland laat dat zien dat wij in Europa de VS nog niet kwijt zijn. Luister ook | 'Niet gerust op hoe oorlog in Oekraïne afloopt zonder Amerika' Trump zegt dat er ook snel een deal moet komen over een bestand tussen Oekraïne en Rusland. Keller denkt dan ook dat Poetin 'knarsetandend' naar die grondstoffendeal heeft gekeken. Europaverslaggever Michal van der Toorn legt uit wat Europa hier tegenover stelt. Volgens Keller moet Europa meer naar zichzelf kijken. 'Europa praat te weinig met Trump, en dat zal moeten want er gaan nog onderhandelingen komen over bijvoorbeeld de importheffingen.' Lees ook | Israël hervat aanvallen in Libanon en Gaza: 'Staakt het vuren bestaat eigenlijk niet meer' De impact van de situatie in Gaza op de regio De situatie in Gaza wordt steeds schrijnender. Voedselvoorraden raken op en hulp is steeds moeilijker te