Wze Przesiadkowy

Plany zrównoważonej mobilności miejskiej (w skrócie SUMP) są konsultowane i tworzone w wielu miastach w Polsce. Pora zatem spojrzeć krytycznie na to czym są, czym nie są i przede wszystkim - po co są wykonywane? Jaka jest ich rola i jak wygląda udział mieszkańców i polityków w ich tworzeniu? O tym rozmawiam z Krzysztofem Rucińskim z Zespołu Doradców Gospodarczych "TOR" który na co dzień pracuje przy kilku takich planach oraz z Marcinem Domańskim, zastępcą dyrektora departamentu komunikacji i transportu w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Rosnące ceny paliw i energii spędzają sen z powiek osób zarządzających spółkami przewozowymi. Urzędnicy w samorządach na wieść o rosnących stawkach za przewozy z kolei próbują ciąć ofertę w transporcie publicznym. Czeka nas bez wątpienia ciężki rok w transporcie opartym na paliwach alternatywnych. Przy tej okazji postanowiłem poruszyć temat giełd energii oraz kontraktowania energii elektrycznej oraz gazu. Na temat funkcjonowania tych rynków oraz zasad gry na nich rozmawiam z Tomaszem Dobkowskim, prezesem firmy Audytel oraz Jakubem Burdzińskim, ekspertem ds. transportu publicznego.

Lotnictwo powoli podnosi się po pandemii i utrudnieniach związanych z wojną w Ukrainie. Część pasażerów po dziś dzień nie wróciła na pokłady samolotów. Ich miejsce zajęły zatem... towary. O tym co wozi się dziś samolotami, jakie są perspektywy rozwoju rynku lotniczego cargo i o tym czy CPK będzie w tym rozwoju pomagać rozmawiam z Michałem Grochowskim, dyrektorem biura cargo i poczty w Polskich Liniach Lotniczych "LOT". Model samolotu o którym mój rozmówca wspomina w trakcie rozmowy, możecie zobaczyć na "okładce" tego odcinka. W audycji wykorzystano fragment filmu "Kiler", reż. Juliusz Machulski, scen. Piotr Wereśniak, prod. Studio Filmowe "Zebra".

Centralny Port Komunikacyjny po prawie czterech latach przygotowań ma się znakomicie (wedle deklaracji rządu i przestawicieli spółki) albo przynosi tylko straty i jest budowany na ludzkiej krzywdzie (wedle opozycji). Mamy pierwsze prezentacje wyników studiów nad poszczególnymi projektami, mamy roczne sprawozdanie z działalności spółki CPK i mamy kolejną nowelizację ustawy w jej sprawie. W tle są również protesty przeciwko wywłaszczeniom i utyskiwania na rzekomą megalomanię inwestycyjną. O tym gdzie tak naprawdę jesteśmy i dokąd powinniśmy zmierzać z tym projektem rozmawiam z Piotrem Malepszakiem, ex-członkiem zarządu spółki CPK i Krzysztofem Loga-Sowińskim z portalu pasazer.com.

Bilet miesięczny na całą niemiecką sieć transportu publicznego za jedyne 9 euro zelektryzował opinię publiczną. Sami Niemcy również bardzo chętnie korzystają z taniego biletu. Pojawiają się dość przewidywalne pytania o możliwość wprowadzenia tak atrakcyjnej oferty i w Polsce. W jakim celu powstał 9-Euro-Ticket? Czym tak naprawdę jest? Czy w Polsce taka oferta również jest potrzebna? Co musi się stać żeby tak tanie bilety były dostępne również u nas?

Lubimy oglądać się w kierunku Skandynawii kiedy jest tam coś ciekawego co chcielibyśmy mieć też w Polsce. Oglądamy się tam również w sytuacji kiedy chcemy się usprawiedliwić i powiedzieć, że "przecież nie jesteśmy Norwegią". Ale na co dzień nie dostrzegamy tego że problemy które występują u nas, spotkamy też w innych częściach Europy. O takich problemach, o wyzwaniach jakie niesie ze sobą planowany zakaz sprzedaży samochodów spalinowych i o wielu innych aspektach (elektro)mobilności w stolicy Norwegii opowiedziała mi Agata Rzędowska, która spędziła tam ostatnie dwa miesiące. W audycji wykorzystano fragment filmu "Chłopaki nie płaczą" (reż. Olaf Lubaszenko).

24 czerwca 2022 roku, w ostatni dzień roku szkolnego, na ulice Bydgoszczy nie wyjechał ani jeden autobus oraz ani jeden tramwaj w barwach Miejskich Zakładów Komunikacyjnych. Pracownicy solidarnie zablokowali wszystkie zajezdnie. Prezydent miasta, Prezydent Rafał Bruski, nazwał to "nielegalnym strajkiem", a Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy ogłosił że Bydgoszczanie są "zakładnikami w nielegalnym strajku". Co sprawiło że pracownicy postanowili masowo i jednogłośnie odmówić wyjazdu na trasy? Jakie są postulaty protestujących i co musi się stać aby autobusy i tramwaje znowu pojawiły się na ulicach Bydgoszczy? O tym rozmawiam z Andrzejem Arndtem, przewodniczącym związku zawodowego pracowników komunikacji miejskiej w Bydgoszczy. Poprzednio o komunikacji miejskiej w Bydgoszczy mówiłem w odcinku #83: Zmiany w bydgoskiej komunikacji miejskiej.

Stały temat podcastu wraca po raz kolejny. Tym razem popatrzymy na aktualny stan transportu publicznego na polskiej wsi bardziej naukowym okiem. Jak kształuje się dostępność transportowa obszarów wiejskich? Gdzie występują największe różnice w poziomie obsługi transportem publicznym? Jak to wpływa na rozwój gmin wiejskich i miejsko-wiejskich? O tym wszystkim rozmawiam z prof. Moniką Stanny i Łukaszem Komorowskim z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk.

EN57 - najdłużej produkowana seria taboru kolejowego na świecie. Pociąg, którym jeździło i jeździ kilka pokoleń Polaków (i nie tylko Polaków). Czy ten charakterystyczny dla polskiej kolei zespół trakcyjny to coś więcej niż tylko obiekt westchnień miłośników kolei? Aby to sprawdzić wybrałem się na spotkanie z autorami albumu "Kult jednostki/Radical passion". O tym jak powstawał, o ciekawostkach jakie się w nim znalazły, a przede wszystkim o ludziach których spotkali na swojej drodze - o tym usłyszycie w tym odcinku.

Już niebawem druga linia warszawskiego metra wydłuży się o kolejne odcinki. W związku z tym, przez ostatni miesiąc, Zarząd Transportu Miejskiego dyskutuje z mieszkańcami proponowane zmiany w siatce połączeń. Wybrałem się na jedno z takich spotkań, aby posłuchać co mają do powiedzenia urzędnicy i mieszkańcy. Jakie argumenty padają w dyskusji? Co najbardziej interesuje pasażerów? O tym usłyszycie w tym odcinku. Wsparcie dla walczącej z rosyjskim najeźdzcą Ukrainy możecie przekazać: Polskiej Akcji Humanitarnej, Caritas lub fundacji "Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej".

Niewiele tematów jest tak emocjonujących a zarazem angażujących tak wiele osób jak ceny paliw. Od kilku miesięcy są one wyjątkowo wysokie. Z czego wynika ten wzrost? Czy to tylko kwestia podwyżek cen ropy naftowej? Gdzie w tym wszystkim są marże krajowych rafinerii i dystrybutorów paliw? No i jaki wpływ na to wszystko ma rosyjska agresja? Staram się odpowiedzieć na te pytania, w tym na najważniejsze - co zrobić żeby paliwo było tańsze? W audycji wykorzystano fragmenty wypowiedzi Mateusza Morawieckiego z 25 listopada 2021 r. oraz Daniela Obajtka z 1 lutego 2022 r. Wsparcie dla walczącej z rosyjskim najeźdzcą Ukrainy możecie przekazać: Polskiej Akcji Humanitarnej, Caritas lub fundacji "Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej".

Po niemal miesiącu wojny pomoc uchodźcom nie ustaje. Ta która ma miejsce na dworcach - w Polsce i w Ukrainie - jest jedną z najbardziej widocznych. Każdy kto ucieka przez rosyjską agresją za pomocą transportu publicznego, trafia przecież na jakiś dworzec, gdzie może liczyć na wsparcie ze strony wolonariuszy i służb. Dziś rozmawiam z Kubą Czajkowskim, który pomaga uchodźcom przybywającym na dworzec centralny w Warszawie oraz z Kajetanem Orlińskim, który udziela pomocy humanitarnej w Ukrainie. Wsparcie dla walczącej z rosyjskim najeźdzcą Ukrainy możecie przekazać: Polskiej Akcji Humanitarnej, Caritas lub fundacji "Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej".

Atak Rosji na Ukrainę wywołał gigantyczne zmiany w życiu naszych sąsiadów. Wpłynął również na transport drogowy towarów. Wielu ukraińskich kierowców wyjechało z Polski żeby bronić swojej ojczyzny. W obliczu zagrożenia ze strony Rosji również część polskich przewoźników wycofała się z przewozów na wschodzie. Dlaczego część polskich firm wciąż wykonuje kursy do Rosji? Czy sankcje w postaci zamknięcia granic z Rosją i Białorusią są realne? Co z ukraińskimi kierowcami pracującymi w Polsce? O tych sprawach rozmawiam z Maciejem Wrońskim, prezesem organizacji pracodawców Transport i Logistyka Polska. Wsparcie dla walczącej z rosyjskim najeźdzcą Ukrainy możecie przekazać: Polskiej Akcji Humanitarnej, Caritas lub fundacji "Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej".

W pierwszych dniach rosyjskiego ataku na granicy polsko-ukraińskiej stanęły tysiące uchodźców. Transport humanitarny stał się numerem jeden i zaangażowały się w niego państwowe oraz prywatne instytucje oraz pojedynczy ludzie. Sytuację z granicy relacjonują: Patryk Salamon (lovekrakow.pl), Maciej Chudkiewicz (na co dzień TVP3), Adam Piotr Zając (na co dzień pracujący w warszawskim ZDM) oraz Krzysztof Woźniak (na co dzień TOK FM). O tym jak bezpłatnie skorzystać z usług FlixBus informuje Michał Leman. Wsparcie dla walczącej z rosyjskim najeźdzcą Ukrainy możecie przekazać: Polskiej Akcji Humanitarnej, Caritas lub fundacji "Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej".

Dziś spojrzymy na transport z innego miejsca. Z punktu widzenia pracowników montujących autobusy, którymi jeździmy na co dzień. Od pięciu tygodni kilkuset pracowników z fabryki Solarisa w Bolechowie walczy o podwyżki. Tak dużego strajku nie było od lat. Codziennie przychodzą do zakładu i odmawiają przystąpienia do pracy. Za okres strajku nie przysługuje im wynagrodzenie, stąd zbierane są dla nich pieniądze, które pozwolą im przetrwać. Na temat aktualnej sytuacji w tej firmie rozmawiam z przewodniczącym międzyzakładowej organizacji związkowej OPZZ "Konfederacja Pracy", Wojciechem Jasińskim. Wsparcie dla walczącej z rosyjskim najeźdzcą Ukrainy możecie przekazać: Polskiej Akcji Humanitarnej, Caritas lub fundacji "Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej".

Aktualnie drożeje już wszystko, a zatem lawinowo rosną koszty przewoźników wykonujących transport publiczny. Obniżenie stawek VAT na paliwo przyszło rządowi bardzo łatwo, ale co z transportem publicznym? Z Jakubem Majewskim z fundacji ProKolej rozmawiam na temat propozycji jakie wraz z posłanką Pauliną Matysiak i Iwoną Budych ze stowarzyszenia "Wykluczenie transportowe" złożyli w Sejmie w ubiegły wtorek. Czy obniżenie VAT na bilety, zniesienie akcyzy od energii wykorzystywanej do napędzania pociągów i obniżenie stawek dostępu do infrastruktury kolejowej wystarczy? A co z przewoźnikami autobusowymi?

Ferie zimowe to dobra okazja żeby oderwać się od bieżących spraw. Dlatego postanowiłem się wybrać do izby pamięci poznańskiego węzła kolejowego w Stęszewie. Wolontariusze z wielkopolskiego towarzystwa ochrony zabytków kolejnictwa przygotowali tam mini-muzeum poświęcone historii kolei. Znajdziecie tam pamiątki z różnych epok, poznacie ich historię i sposób użytkowania, a nawet będziecie mogli sami poczuć smak pracy dyżurnego ruchu. Moim przewodnikiem był Mariusz Herchold, który wcześniej gościł w odcinku #99: ETCS i lokalne linie kolejowe. Zachęcam was do odwiedzin w stęszewskim muzeum jak i do wsparcia jego twórców.

Niekontrolowana zabudowa to ogromne koszty prywatne i publiczne szczególnie te związane z transportem i infrastrukturą. O jakich pieniądzach mówimy? Kto dokładnie je ponosi i z czego wynikają? Dlaczego uciekamy z miast, mimo że przeprowadzka na przedmieścia to życie w samochodzie? O tym rozmawiam z Paulą Kukołowicz z Polskiego Instytutu Ekonomicznego (współautorką raportu „Społeczno-gospodarcze skutki chaosu przestrzennego”, który jest przyczynkiem do tego odcinka) i Jakubem Nowotarskim z „Akcji Miasto”.

"Wożę dziecko autem do szkoły, bo jeździ tam zbyt dużo samochodów i jest niebezpiecznie". Absurdalne? Pojęcie bezpieczeństwa w drodze do szkoły zmieniło się przez ostatnie dziesięciolecia. Przestrzeń w okolicy szkół i sposób dotarcia do niej, szczególnie w mieście, to miejsce starcia pieszych ze zmotoryzowanymi. A i samo "miasto" może mieć wiele znaczeń. O tym wszystkim oraz o projekcie "Nowa szkolna ulica" rozmawiam z Agnieszką Krzyżak-Piturą, prezeską fundacji "Rodzic w mieście". Razem z Warszawskim Alarmem Smogowym i fundacją "Wzornictwo i Ład" do 23 stycznia 2022 roku czekają na wasze zgłoszenia. W projekcie bierze udział też m. in. dobrze wam znany Paweł Jaworski, który gościł wcześniej w tym podcaście w odcinku #115: Eksperymentalny urbanizm. Zachęcam was też do zapoznania się z tekstem mojej gościni, który ukazał się na portalu ngo.pl.

Jednym z czynników jaki wpływa na obecną, wysoką inflację jest wzrost cen transportu towarów - w szczególności tych importowanych z Azji. Tani i masowy transport morski, który do tej pory działał raczej niezawodnie, teraz jest źródłem wielu problemów. Statki stoją w oczekiwaniu na załadunek lub rozładunek, przypływają opóźnione, a koszty nadania kontenera poszybowały w górę. O tym skąd się wzięły problemy transportu morskiego, ile nas kosztują i czy coś się w tej kwestii może poprawić, opowiedział mi Piotr Stefaniak, dziennikarz który na codzień pisze o logistyce i ekonomii. Na co dzień jego teksty możecie przeczytać m. in. na Forsal.pl.