Bernard Hammelburg | Bnr

Fan van BNR De Wereld? Dan vind je De Alliantie misschien ook leuk! Er is een deal: Israël en Hamas leggen de wapens neer na het ondertekenen van een vredesbestand. Voor BNR de gelegenheid om, onder leiding van Liesbeth Staats, enkele geopolitieke kopstukken van onze zender bij elkaar te roepen in De Alliantie. De geopolitieke kopstukken van BNR Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld Arend Jan Boekestijn, historicus en maker van Boekestijn & De Wijk Tara Kenkhuis, correspondent in het Midden-Oosten Speciale gast Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO en oud-minister van Buitenlandse Zaken See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het bestand tussen Israël en Hamas is er dan eindelijk. Donald Trump heeft Netanyahu en Hamas genoeg tot elkaar gekregen om akkoord te gaan met een bestand. Maar dat wil niet zeggen dat het conflict daarmee dichterbij een oplossing komt. 'Het is geweldig nieuws dat de oorlog nu stopt', zegt oud-minister van Buitenlandse Zaken Ben Knapen 'maar de route tot een overzichtelijke combinatie van mensen en grondgebied, daar ben je nog ver van verwijderd.' Luister ook | 'Meest logische oplossing is het bombarderen van Russische dronefabrieken' Daarmee doelt Knapen op de tweestatenoplossing. Die staat in punt negentien van Trumps plan. 'Dat is helemaal aan het eind. En bij het Midden-Oosten kijken we toch vaak van: we zien wel.' Eerst gaat het er volgens hem om dat de oorlog stopt. Dat lijkt nu te zijn gelukt. Volgens Knapen heeft Trump een prestatie geleverd door deze deal voor elkaar te krijgen, maar dat wil niet zeggen dat de Europese aanpak van sancties en dreigementen niet heeft gewerkt. 'Het is zinvol om ui

Joe Biden mag dan in het recent verschenen boek ‘Original Sin’ zijn ontmaskerd als een man die al vroeg in zijn presidentschap versleten was en dementeerde, op 18 oktober 2023 had hij een helder moment. ‘Maak niet de fout die wij hebben gemaakt’, zei hij, op solidariteitsbezoek bij Bibi Netanyahu. Hij refereerde aan de Amerikaanse oorlogen in Afghanistan en Irak, begonnen uit wraak en woede en geëindigd in nederlagen tegen de Taliban en sjiitische milities. Het was elf dagen na de inval van Hamas in Israël, en Israël was meteen begonnen met een gigantisch Gaza-offensief, om de gijzelaars te bevrijden en Hamas te verslaan. Zelfs nu, tijdens onderhandelingen in Cairo over Donald Trumps vredesplan, zijn die doelstellingen nog niet bereikt. Had Israël dan niets moeten doen? Nee, maar dan op eenzelfde manier waarop het Hezbollah en Iran versloeg, met militaire tovertrucs als exploderende portofoons en uitschakeling van de offensieve middelen van Hezbollah en Iran. Een of

Hoewel het vooral gaat over de politieke wil en het financiële plaatje leeft er bij de Europese leiders wel degelijk een gevoel van angst over de dreigende situatie met de Russische drones. Oost-Europese landen willen graag een 'dronemuur'. Maar veel andere Europese landen hebben daar twijfels bij. Die twijfels begrijpt Pieter Cobelens, voormalig hoofd van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Luister ook | Van Weel: ‘Erkenning Palestina zien we als een kaart die we kunnen inzetten’ Volgens Cobelens is het logischer om de plekken te raken waar de Russische drones vandaan komen. 'De meest logische oplossing is het uitschakelen van fabrieken en steunpunten waar die drones gemaakt worden. Je moet het probleem bij de wortel aanpakken.' Ook vindt Cobelens dat we in Nederland en Europa eerst onze eigen doelen moeten zien te verdedigen. Denk aan grote steden en belangrijke economische regio's zoals Brainport Eindhoven. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn beschrijft de positie van de

Of er nu echt een bestand komt in Gaza is nog niet zeker. Hamas wordt in feite voor de keuze gesteld door te vechten of zichzelf op te heffen, en Netanyahu liegt ofwel tegen Trump dat hij akkoord gaat met de opmaat naar een Palestijnse staat, ofwel tegen zijn rechtse coalitiegenoten die daar mordicus tegen zijn. Artikel 19 van Trumps 20-puntenplan  opent de weg voor ‘een geloofwaardige route naar Palestijnse zelfbeschikking en een staat’, en daarvoor heeft Netanyahu getekend. Thuis herhaalde hij zijn stokpaardje: die staat komt er niet. Het was ongetwijfeld de reden om na de aankondiging van het akkoord met Trump op het Witte Huis, geen vragen van journalisten te willen beantwoorden.  Hamas staat voor het probleem dat de eis om de wapens in te leveren niet uit de koker van Trump komt, maar uit de Arabische en islamitische wereld . Ontwapenen plus de optie om te kiezen voor gratie is niet bepaald wat Hamas voor ogen stond. Je zou zeggen: dat is buigen of barsten,

Frankrijk, Canada, het Verenigd Koninkrijk, België. Het zijn westerse landen die deze week de Palestijnse staat hebben erkend. Voor Nederland is het volgens David van Weel, demissionair minister van Buitenlandse Zaken, nu nog niet het juiste moment. ‘We zien het als een chip, een kaart die we hebben, die we in willen zetten op het moment dat wij denken dat dat het politieke proces een stapje verder kan brengen.’ Lees ook | Van Weel: ‘Erkenning staat Palestina zien we als een kaart die we kunnen inzetten’ Van Weel ontkent dat Nederland 'problemen' heeft met de erkenning van de staat Palestina, maar noemt het 'een timing-vraag'. 'Vroeger zeiden we als Nederland: we doen dat helemaal aan het einde van het proces, als we alles weten, waar de grenzen liggen, hoe het bestuur eruitziet, hoe de economie in elkaar zit. Daar zijn we van afgestapt. Vooralsnog geen erkenning, net zomin als een volledige handelsboycot, aldus Van Weel. 'Israël is een hele belangrijke handelspartner voor on

Voordat het Watergateschandaal Richard Nixon in augustus 1974 het politieke ravijn in zou sleuren, deed hij een beroemd geworden poging om het tij te keren. 20 oktober 1973 zou de geschiedenis ingaan als ‘The Saturday Night massacre’, het bloedbad van zaterdagavond. Op die datum gaf hij minister Elliot Richardson van justitie opdracht speciaal Watergate-aanklager Archibald Cox te ontslaan. In plaats daarvan nam Richardson onmiddellijk zelf ontslag. Nixon week uit naar onderminister William Ruckelshaus, die ook meteen aftrad. Nixon zei dat hij hen had ontslagen – een pure leugen. Nixons overwegingen waren een mix: wraak op de vijanden die het lef hadden een onderzoek in te stellen, en de stellige ontkenning dat hij ook maar iets kwaads op zijn geweten had. Daar doet Trumps jacht op wat hij beschouwt als kwelgeesten sterk aan denken.  Hij heeft minister van justitie Pam Bondi toegebeten om vaart te zetten achter de vervolging van zijn vijanden. Dat is op zichzelf al een novum: d

De spanningen in de Verenigde Staten lopen hoog op na de moordaanslag op Trump-vertrouweling Charlie Kirk. President Donald Trump wijst meteen naar radicaal-links als schuldige, terwijl er over de hoofdverdachte nog nauwelijks iets bekend is. Ook lukt het Trump om critici steeds meer weg te zetten en een eigen vorm van persoonsverheerlijking op poten te zetten. Desondanks is de democratie in Amerika niet in gevaar, denkt Amerikanist Koen Petersen. Luister ook | 'NAVO heeft nooit uitgesproken wat het einddoel met Oekraïne is' Toch maakt Petersen zich geen zorgen over de staat van de Amerikaanse democratie. Wel opvallend: talkshowhost Jimmy Kimmel is zijn show bij ABC kwijt na een grap over Charlie Kirk. Volgens Petersen speelt de Amerikaanse mededingingsautoriteit hierin een stille, maar dwingende rol. Lees ook | Stakingen en protesten Frankrijk begonnen Crisis in Frankrijk: 'Geen volwaardig EU-lid meer' In Frankrijk stapelen de problemen zich op. Politieke chaos en economische malaise zorgen ervoor

In 2006, vlak voordat hij aftrad, trok VN-secretaris-generaal Kofi Annan de stekker uit de Mensenrechten Commissie van de Verenigde Naties. Hij deelde de mening van een groep democratische VN-lidstaten die het bizar vonden dat de commissie vrijwel uitsluitend bestond uit dubieuze landen en meedogenloze dictaturen. Met de oprichting van een nieuwe organisatie, de VN Mensenrechtenraad, hoopten Annan en die groep democratische lidstaten een fatsoenlijke VN-toezichthouder voor mensenrechten te creëren. Nette leden van de Raad, zoals Nederland, zijn altijd gepikeerd als je het beestje bij de naam noemt, maar wat is die Raad een opportunistisch zootje ongeregeld. Een greep uit de 47 lidstaten  : Burkina Faso, de Democratische republiek Congo, Eritrea, Libië, Rwanda, Somalië, Soedan, Afghanistan, Azerbeidzjan, China, Koeweit, Qatar, Saoedi-Arabië, El Salvador, Cuba en Venezuela. Landen met een gruwelijke staat van dienst op het gebied van mensenrechten, maar wel andere landen de ma

Europa reageert scherp op de Russische schendingen van het Poolse luchtruim. Rob Bauer, voormalig voorzitter van het Militair Comité van de NAVO, gelooft niet dat het om een Russische vergissing kan gaan. 'We wachten nog op een eindoordeel, maar als zo'n groot aantal drones van koers raakt dan is dat onwaarschijnlijk. Tegelijkertijd werpt Bauer een kritische blik op de Westerse steun van Oekraïne. In haar State of the Union kondigde Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen nieuwe steunmaatregelen voor Oekraïne en de Europese veiligheid aan. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn legt uit wat Von der Leyen aankondigde en hoe er daar op de situatie in Polen werd gereageerd. Volgens Rob Bauer is het lastig om Oekraïne echt goed te helpen. 'We hebben namelijk nooit onze doelstelling afgesproken voor Oekraïne. Willen we Oekraïne volledig bevrijd zien? Of streven we naar een onderhandelingspositie? Die onduidelijkheid begint steeds zwaarder te wegen.' Wel benadrukt Bauer dat het

In 1880 woedde in Ierland een conflict tussen herenboeren en pachters, met als inzet de huurprijzen die de boeren niet meer konden opbrengen. Zij vroegen bij de opzichter uitstel van betaling, met het omgekeerde resultaat: ze werden hun boerderijen uitgezet. Met een totaal onverwacht gevolg: het bedrijfsleven koos de kant van de boeren en weigerde nog zaken te doen met de landeigenaren. De naam van de opzichter was Charles Boycott. Ja, die dus. Werken boycots  ? Af en toe, en dan vooral als ze spontaan beginnen tegen bedrijven. Een goed voorbeeld is Tesla  , waarvan de verkoop instort, niet alleen door de succesvolle concurrentie uit China, maar ook door het gedrag en de opvattingen van grootaandeelhouder Elon Musk. Tegen regeringen is een boycot zelden een succes omdat ze nooit wereldomvattend zijn. Iran, Rusland en Noort-Korea, bijvoorbeeld, doen uitstekende zaken met India en China. Er zijn nog steeds Europese landen die Russische olie kopen, en Turkije is open voor business voor i

In Parijs kwamen Europese leiders bij elkaar om te praten over veiligheidsgaranties voor Oekraïne. Europaverslaggever Geert Jan Hahn heeft het laatste nieuws over de bijeenkomst in Parijs. Het mag dan wel gaan over veiligheidsgaranties, maar die zouden er pas komen voor het moment waarop er daadwerkelijk een staakt-het-vuren in Oekraïne is. En dat is nog ver weg. Oekraïne wordt geteisterd door Russische drones. Pieter Cobelens, voormalig hoofd van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, de MIVD vertelt dat het lastig is om tegen die drones te vechten. Volgens Cobelens wordt er momenteel gewerkt aan lasers om drones uit de lucht te schieten.  Lees ook | Nederlandse bijdrage veiligheidsgaranties Oekraïne onduidelijk, ‘vraagtekens bij geloofwaardige afschrikking Polarisatie in Zuid-Korea Zuid-Korea worstelt met de gevolgen van de mislukte couppoging van voormalig president Yoon. Het land is diep verdeeld en de polarisatie in de samenleving is er groot. Hoogleraar Kore

Om de een of andere reden denken heel veel mensen dat de politiek een stroperige brei is van verouderde ideeën, en dat alleen ‘vers bloed’ het schip weer vlot kan trekken, of – nog beter – ‘outsiders’.  Waarom ze dat vinden is niet helemaal duidelijk, het is een cliché en degelijk bewijs ontbreekt. Sterker nog: het is niet waar. Wat hebben, behalve verwarring, ruzie en chaos, die ‘outsiders’ eigenlijk bereikt? Trump, of Macron, of NSC, om er maar een paar te noemen. Hetzelfde geldt voor de geopolitieke verhoudingen en de diplomatie. Daar heb je routiniers voor nodig, vrouwen en mannen met een hoop vlieguren. Amerika spant momenteel de kroon met incompetentie en onervarenheid , met Steve Witkoff als landskampioen. Ingebed in het team van Joe Biden, hielp hij bij het bestand tussen Israël en Libanon. Maar als éénpitter is hij een kluns. Het sterkste voorbeeld is hoe hij zich een oor heeft laten aannaaien door Poetin&nb

De druk op de Israëlische premier Netanyahu neemt toe, ook in eigen land. Meer dan een miljoen Israëliërs gingen deze week de straat op. Zelfs binnen Netanyahu’s eigen Likoed-partij is nu een meerderheid voor het stoppen van de oorlog in Gaza, ziet ook buitenlandcommentator van het Nederlands Dagblad, Jan van Benthem. Luister ook | ‘Poetin heeft de slag gewonnen die Trump heeft gefaciliteerd’ Van Benthem merkt ook op dat binnen de Israëlische veiligheidsdiensten zorgen leven: zij vrezen dat het huidige beleid Israël zelf op lange termijn kan schaden. Aanleiding is onder meer een recente aanval op een ziekenhuis in Khan Younis, waarbij minstens twintig doden vielen. Toch blijft Netanyahu bij zijn koers. Zo ging hij deze week liever naar een feest van kolonisten op de Westoever, ten koste van het veiligheidsoverleg met zijn kabinet. Europa-verslaggever Michal van der Toorn ziet ondertussen dat het Europese beleid richting Israël langzaam begint te schuiven, m

Opnieuw doen Amerika, Qatar en Egypte een poging om een staakt-het-vuren af te dwingen aan Israël en Hamas. En alweer draait het om de regie. Hamas wil een bestand in stadia, met uitlevering van de helft van de Israëlische gijzelaars, Israël wil een regeling in één keer: alle gijzelaars, alle op een lijst genoteerde Palestijnse gevangenen, terugtrekking van een deel van de krijgsmacht en ontwapening door Hamas. De zoveelste herhaling van zetten – een patstelling dus. Toch denkt Donald Trump dat een doorbraak binnen afzienbare termijn  mogelijk is. Dat heeft ermee te maken dat hij nu, zoals veel anderen, boos begint te worden over de enorme hoeveelheid slachtoffers, maar ook omdat hij ziet hoe overweldigend groot de acties zijn die Israëliërs zelf tegen de oorlog voeren. Het verwaarlozen van de pogingen om de gijzelaars terug te krijgen en de voortgang van een niet winbare oorlog  , eigenlijk alleen omdat de zeloten in het kabinet, Smot

Oekraïners hebben knarsetandend naar de bijeenkomsten in Alaska en Washington gekeken. Ze zien dat Poetin er het beste uit is gekomen, dat hoort Jeroen Ketting, hulpverlener voor Lifeline Ukraine. ‘Poetin heeft de slag gewonnen die Trump heeft gefaciliteerd.’ Luister ook | 'De handtekening van Poetin is niets waard' Terwijl Poetin in Alaska was en de Europese leiders Washington aandeden, werd Oekraïne elke nacht opgeschrikt door honderden drones en raketten. ‘De angst bij de Oekraïners gaat nooit weg’, zegt Ketting, die zelf toch maar gewoon in bed blijft liggen met oordoppen als het luchtalarm afgaat. Hij bevindt zich op het moment van deze uitzending in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Eerder in de week was hij in het zuiden waar hij helpt met het opbouwen van infrastructuur zoals drinkwaterpunten. De kans dat Oekraïne al zijn gebied weer terugkrijgt wordt steeds kleiner. Toch willen veel Oekraïners nog geen concessies doen. ‘Militairen vragen zich da

Voor iedere sterveling geldt een universele waarheid: de grootste teleurstelling, wraakzucht of woede is bijna altijd het niet uitkomen van een verwachting. Wat zich sinds de ontmoeting van Trump en Poetin in Alaska afspeelt is een schoolvoorbeeld. Trump verwachtte dat hij Poetin, met een vorstelijk onthaal en een boodschap van begrip en steun, kon overhalen tot een wapenstilstand, als opmaat naar vrede in Oekraïne. Maar daarvoor kwam Poetin niet naar Alaska. Dat was geen verrassing, maar Trumps verwachting werd verpulverd. Hetzelfde gold voor de politieke leiders die, in het kielzog van Zelensky, het Witte Huis bezochten. Niet de ‘enorm grote delegatie’, zoals het werd geframed: vijf Europese leiders, een Brit en de secretaris-generaal van de NAVO is op 27 EU-lidstaten een bescheiden club. Ook zij koesterden een verwachting, namelijk dat zij een klap kwamen geven op de contouren van een door Poetin en Trump uitgewerkt vredesplan, dat ze daarin een rol zouden spelen, en dat met een week of tw

Poetin en Trump gaan elkaar treffen in Alaska vrijdag om te praten over Oekraïne. Trump kondigde de ontmoeting vorige week nog groots aan, maar tempert inmiddels de verwachtingen ook al weer.  Luister ook | Trump slecht voorbereid op gesprek Poetin, ‘desastreus beeld, improviseert er op los’ Volgens Rusland-expert Hubert Smeets is het belangrijk om te kijken of er ook andere dingen dan Oekraïne besproken worden. Bijvoorbeeld over het herstel van de economische en politieke betrekkingen. 'Dan zou Rusland de kans krijgen om de oorlogseconomie her op te bouwen.' 'Europa begint altijd vanuit een achterstand' Trump en Poetin praten niet me maar over Oekraïne. Europa staat erbij en kijkt ernaar, maar Europese leiders mochten van te voren nog wel even bellen met Trump. De Europeanen klonken optimistisch na dat gesprek. GroenLinks-PvdA-Europarlementariër Thijs Reuten ziet nog geen reden om optimistisch te zijn. Hij stelt dat Europa altijd begint vanuit een achterstand en dat nooit

Europa spartelt, Zelensky bungelt, Trump spreekt in cryptogrammen, en alleen Poetin leunt tevreden achterover. Hoe deze week ook afloopt, hij is de zwarte band judoka die alle spelers in het Oekraïense drama moeiteloos tegen de mat knalt. Hij wilde Trump ontmoeten en krijgt zijn zin. Hij wilde dat in de Russische oud-kolonie Alaska en krijgt zijn zin. Hij wilde geen Zelensky en krijgt zijn zin. Hij wilde geen Europa en krijgt zijn zin. Trump presenteert het als de Donald Show, maar het is de Vladimir Show. We weten wat Trump wil: een bestandlijn langs het huidige front, en alles rechts daarvan aan Rusland toewijzen, en alles aan de linkerkant aan Oekraïne. Niets nieuws, want dat wil hij al sinds zijn presidentscampagne. Volgens de Britse Telegraph is Zelensky wel bereid tot een territoriale concessie, maar niet van deze omvang. Er gaat een gerucht dat Poetin van de vier door hem geannexeerde provincies Luhansk en Donetsk wil houden, maar Zaporizja en Cherson wel wil opgeven. Wie het gelooft, ma

Hoeveel druk er ook is op Israël om de oorlog te stoppen, zelfs van binnenuit. Premier Netanyahu lijkt van plan te zijn om heel Gaza in te willen nemen. Volgens Robert Serry, voormalig VN-gezant voor het vredesproces in het Midden-Oosten, neemt Netanyahu de vlucht naar voren met alle gevolgen van dien. 'Netanyahu rijdt op een blinde muur af.' Luister ook | Het drama in Gaza: ‘Als de oorlog stopt heb je nog geen pad naar vrede’ Serry sluit zich aan bij de oproep van voormalige spionnen van de Mossad en Shin Bet, die zeggen dat Netanyahu Israël op deze manier een strategische nederlaag gaat bezorgen. ‘Netanyahu is nu bezig om een onuitwisbare vlek op het zionisme en Israël aan te richten’. Daarnaast reageert Serry op de ontwikkelingen in Oekraïne. Poetin en Trump moeten elkaar ergens in de komende dagen gaan treffen, ook zou er een overleg met Zelensky moeten komen. Luister ook | EU stelt tegenmaatregelen op Amerikaanse heffingen uit: ‘Verdere escalatie voorkome